Μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης για την επιβολή μέτρων προσωρινής αναστολής λειτουργίας ενός αρκετά σημαντικού μέρους των επιχειρήσεων, στα πλαίσια της προσπάθειας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού, πολλά είναι τα ερωτήματα σχετικά με την πληρωμή των εργαζομένων στους κλάδους των επιχειρήσεων που υποχρεούνται σε αναστολή της λειτουργίας τους.
Σύμφωνα με το άρθρο 656 Α.Κ. όπως ισχύει σήμερα, “αν ο εργοδότης έγινε υπερήμερος ως προς την αποδοχή της εργασίας, ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να απαιτήσει το μισθό για το διάστημα που δεν απασχολήθηκε. Δικαίωμα να απαιτήσει το μισθό έχει ο εργαζόμενος και στην περίπτωση που η αποδοχή της εργασίας είναι αδύνατη από λόγους που αφορούν στον εργοδότη και δεν οφείλονται σε ανωτέρα βία.”
Εξ αντιδιαστολής των παραπάνω, καθιερώνεται ο κανόνας ότι, αν ο εργοδότης εμποδίζεται προσωρινώς ή οριστικώς να δεχθεί την εργασία του εργαζόμενου, λόγω ανωτέρας βίας, αυτός δεν καθίσταται υπερήμερος περί την αποδοχή της προσφερόμενης εργασίας και κατ’ ακολουθίαν απαλλάσσεται από την υποχρέωση προς καταβολή του μισθού προς τον εργαζόμενο. (υπ. εργασίας 35870/661/07-08-2017)
Ανωτέρα βία, με τη συνδρομή της οποίας ο εργοδότης απαλλάσσεται από την υποχρέωση καταβολής αποδοχών στους εργαζόμενους συνιστά κάθε απρόβλεπτο και τυχαίο γεγονός το οποίο ήταν αδύνατο να αποτραπεί και αν ακόμα κατεβάλετο το ανώτατο δυνατό μέτρο επιμέλειας, σύνεσης και πρόνοιας (Ολ. Α.Π. 1738/1980, Α.Π. 680/1981, Εφ. Αθηνών 2984/1989, Εφ. Θεσσ. 1775/1994, Εφ. Θρ. 441/1999, Α.Π. 1331/2001, Εφ. Πειραιώς 833/2001, Εφ. Αθηνών 2392/2005, Α.Π. 868/2010, Α.Π. 171/2013).
Η προσωρινή λοιπόν αναστολή λειτουργίας των συγκεκριμένων επιχειρήσεων, έπειτα από κρατική απόφαση, για να περιοριστεί η εξάπλωση της επιδημίας του κορωνοϊού, συνιστά ανωτέρα βία, εξ’ αιτίας της οποίας ο εργοδότης αδυνατεί να αποδεχθεί τις υπηρεσίες των εργαζομένων και συνεπώς απαλλάσσεται της υποχρέωσης καταβολής αποδοχών σ’ αυτούς για όσο χρονικό διάστημα παραμένει κλειστή η επιχείρηση χωρίς υπαιτιότητά του εργοδότη, αλλά λόγω της παραπάνω ανωτέρας βίας.
Μετά τη λήξη των μέτρων και ύστερα από επίσημη άρση της αναστολής λειτουργίας των εν λόγω επιχειρήσεων, με κρατική και πάλι απόφαση, ο εργοδότης υποχρεούται να αποδεχτεί ξανά τις υπηρεσίες του εργαζόμενου, διαφορετικά περιέρχεται σε κατάσταση υπερημερίας και υποχρεούται στην καταβολή αποδοχών στον εργαζόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 656 Α.Κ.
Τέλος, να διευκρινίσουμε ότι αναμένονται κυβερνητικές αποφάσεις που θα σχετίζονται με την στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων που αναστέλλουν κατά τα ανωτέρω τη λειτουργία τους, στην κατεύθυνση των αποφάσεων που ήδη ανακοινώθηκαν χθές 13/03 από τον υπουργό οικονομικών Χρ. Σταΐκούρα περί δυνατότητας αναστολής πληρωμής φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων καθώς και των πληρωμών δόσεων ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών, καθώς και πληρωμών όλων των ρυθμίσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
